تغذیه و لوله عصبی

شکل گیری لوله عصبی رویداد مهمی در رشد سیستم عصبی است و زمانی اتفاق می افتد که احتمالا مادر از بارداری خود آگاه نیست، یعنی حدود سه هفته پس از لقاح. نقص در بسته شدن لوله عصبی از ناهنجاری های مرسوم هنگام تولد است که یک از هر 500 تولد را در بر می گیرد. کشف جدید نشان می دهد که بسیاری از ایرادات در بسته شدن لوله عصبی به کمبود ویتامین فولیک اسید مربوط است(یا همان فولات). تخمین زده می شود که مصرف مکمل فولیک اسید در حدود سه هفته اول لقاح تا 90 درصد از نقص های لوله عصبی جلوگیری می کند.

شکل گیری لوله عصبی یک فرایند پیچیده است(شکل A). توالی دقیق تغییرات در سه بعد یک سلول و نیز تغییرات در به هم چسبیدن سلول ها در بسته شدن درست لوله عصبی نقش مهمی دارد. زمان نورولیشن یا همان شکل گیری لوله عصبی باید با تغییرات همزمان در اکتودرم و مزودم هماهنگ باشد. در سطح ملکولی نورولیشن به توالی خاصی از بیان ژن وابسته است که تا حدی در کنترل موقعیت و محیط شیمیایی پیرامون سلول می باشد.تعجبی ندارد که چنین فرایندی به شدت تحت تاثیر مواد شیمیایی و یا کمبود مواد در جریان خون مادر است.

همجوشی لبه های صفحه عصبی و نورولیشن یا شکل گیری لوله عصبی ابتدا از وسط رخ می دهد و سپس پیش و پس لوله بسته می شود. بسته نشدن لوله عصبی در بخش قدامی(پیشین) باعث بروز آنانسفالی می شود(شکل B) یعنی شکل نگرفتن پیش مغز و بخشی از جمجمه که همیشه مرگبار است و بسته نشدن لوله عصبی در قسمت پسین باعث ایجاد وضعیتی می شود بنام شکاف مهره(Spina bifida). Bifida در لاتین به معنی شکاف است. این وضعیت اگرچه کشنده نیست اما مراقبت های پزشکی زیاد و پرهزینه ای برای رفع آن نیاز است.

فولیک اسید در تعدادی از مسیرهای متابولیک نقش دارد از جمله بیوسنتز DNA که در دوره رشد و تقسیم سلولی اهمیت دارد.اگرچه مشخص نیست که فولیک اسید چگونه باعث بروز اشکال در لوله عصبی می شود اما به آسانی می توان تشخیص داد که توالی ها و مراحل شکل گیری لوله عصبی را بهم می ریزد. نام فولیک اسید برگرفته از لغت لاتین به معنی برگ است و اشاره آن به این مطلب است که برای نخستین بار از برگ اسفناج استخراج شد. در کنار سبزی های دارای برگ های بزرگ و سبز در جگر، مخمر، تخم پرندگان، دانه ها و در پرتقال نیز وجود دارد. امروزه بسیاری از غلات صبحانه با فولیک اسید غنی شده اند. با این وجود مصرف فولیک اسید در امریکایی ها نصف میزان توصیه شده یعنی 0.4 میلی گرم در روز است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها در ایالات متحده توصیه می کند که زنان پیش از اقدام به بارداری مولتی ویتامینی مصرف کنند که 0.4 میلی گرم فولیک اسید داشته باشد.

https://www.amazon.com/Neuroscience-Exploring-Mark-F-Bear/dp/0781778174