چه مقدار کار با رسانه های اجتماعی زیاد است

https://www.apa.org/topics/social-media-internet/social-media-literacy-teens

دسترسی به منابع آسان در نگاه اول مثبت و پسندیده است اما با گسترش رسانه های اجتماعی با پدیده هایی رو به رو می شویم که روی دیگر سکه را نشان می دهند. هرچند پیدا کردن پاسخ یک سوال از چند روز به چند ثانیه تقلیل پیدا کرده است اما این دسترسی بهایی دارد که مهمترین آن عبارت است کاهش عمق دانش و خستگی ذهنی. در این نوشتار به نکاتی اشاره می کنیم به این امید که کمترین آسیب و بیشترین بهره وری از امکانات رسانه های اجتماعی را شاهد باشیم.

1-            آیا رسانه های اجتماعی انعکاس واقعیت هستند؟

رسانه اجتماعی با زندگی واقعی متفاوت است و لایک ها(علاقه دارم ها) و کامنت ها(نظرات) بیان کننده نظر اکثریت نیستند و پست های گذاشته شده منعکس کننده نظر اکثر دنبال کنندگان نیستند.

2-            از کجا بدانم که اطلاعاتی که به دست آورده ام درست هستند؟

رسانه اجتماعی پر است از اطلاعاتی که دقیق نیستند و یا به عمد به گونه ای آماده شده اند که افراد را گمراه کنند. اطلاعات نادرست(Misinformation) و اطلاعات دروغ (Disinformation) به راحتی در رسانه اجتماعی گسترش می یابند. ما فریب چیزی را می خوریم که می بینیم حتی وقتی که نفهمیم آن چیز چیست. مطالعات نشان داده است که اطلاعات غلط بیشتر برای دیگران ارسال می شوند. به این ترتیب بیشتر احتمال دارد که در معرض اطلاعات غلط باشیم. به فرزندانمان یاد بدهیم که منبع قابل اطمینان و درست را چگونه تشخیص دهند. روانشناسان  بازی ای را طراحی کرده اند به نام   getbadnews.com که به بازی کنان نحوه تشخیص فنونی را ارائه می دهد که افراد برای پخش اطلاعات نادرست از آنها استفاده می کنند. سایت دیگری نیز توسط روانشناسان راه اندازی شده است به آدرس  spotthetroll.org و به کودکان یاد می دهد که چگونه یک انسان و بات را از هم تشخیص دهند.

3-            لایک گرفتن واقعا به چه معنی است؟

بعضی وقت ها ما یک مطلب (پُست) را لایک می کنیم برای اینکه رفتار خوبی انجام داده باشیم. مهم است که بدانیم پست های با لایک زیاد ما را گمراه خواهند کرد ضمن اینکه بخشی از این لایک ها از طرف افراد واقعی نیستند. علم نشان می دهد که اگر ما پست هایی با لایک بالا ببینیم به احتمال بیشتری آن را لایک خواهیم کرد. بعضی از تحقیقات نشان می دهند که واکنش مغز به مطالب بیشتر پسندیده شده، متفاوت است و بدون اینکه خودمان بدانیم بر ما تاثیر می گذارد. به خاطر داشته باشیم که لایک کردن همیشه به معنی موافقت نیست.

4-            چه میزان استفاده از رسانه اجتماعی زیاد است؟

اگر ساعت ها یک رفتار سالم در رسانه اجتماعی داشته باشیم مثل صحبتی بی آلایش با دوستان و یا یادگیری از منابع معتبر، چندان بد نخواهد بود. اما 50 درصد از نوجوانان حداقل یک نشانه از مشکل در رسانه های اجتماعی را نشان می دهند. نمونه ای از این رفتار ها به شرح زیر است:

-        ناتوانی در تمام کردن فعالیت حتی زمانی که واقعا می خواهند آن را تمام کنند.

-        تداخل فعالیت در رسانه ها با کارهای روزانه.

-        از مسیر جستجوی اصلی خارج شدن یا دروغ گفتن برای ادامه مسیر.

-        مشکل در تکالیف و یا روابط در مدرسه به دلیل استفاده از رسانه اجتماعی.

کمک کنید تا نوجوانان از این نشانه ها آگاه باشند و زمان کمتری را در رسانه های اجتماعی صرف کنند.

 Reducing social media use significantly improves body image in teens, young adults

                    5-            کدام ابزارها از پلتفرم های رسانه های اجتماعی از بقیه ایمن تر است؟

رابطه سالم در نوجوانی شامل ارتباط توام با حمایت اجتماعی، همدلی، همراهی و صمیمیت عاطفی است. استفاده از رسانه های اجتماعی زمانی در بهترین وضعیت خود قرار خواهند داشت که به تقویت این نوع روابط کمک کنند. تعامل با همسالان حمایت گر به کودکان و نوجوانان این امکان را می دهد تا رفتارهای مثبتی مثل همکاری، همدلی و اعتماد را ایجاد کنند.

جوانان را تشویق کنید تا از ابزارهایی از رسانه های اجتماعی استفاده کنند که اجازه می دهد صادقانه خود را ابراز کنند و ارتباط واقعی با دیگران را احساس کنند مثل پیامک دادن. بالا و پایین رفتن در صفحات رسانه های اجتماعی و صرفا لایک کردن مطالب بدون عمیق شدن در مطالب، یک ارتباط روانشناختی سالم را نمی سازد.

والدین همچنین باید این موضوع را بدانند که حتی ممکن است فرزندان نیاز داشته باشند تا در باره موضوعات حساس مربوط به سلامت و هویتشان به صورت آنلاین(بر خط) اطلاعات و حمایت هایی را اخذ کنند. مواردی هست که درمیان گذاشتن آنها با والدین سخت است و مهم است که والدین بین نظارت و حفظ حریم خصوصیِ به حق فرزندان، توازن برقرار کنند. بحث با فرزندان درباره این توازن احساس احترام به آنها می دهد و در عین حال به والدین اجازه می دهد تا راهبردهایی را برای ایمنی فرزندان خود ایجاد کنند.

6-            راه جلوگیری از ستیز در رسانه های اجتماعی چیست؟

به نوجوانان کمک کنیم تا نقش شان را در آزار رسانی سایبری (cyberbullying)  و  نفرت آنلاین(برخط) تشخیص دهند. بی احترامی و انجام  رفتارهای آسیب رسان به دیگران فقط برای لایک یا فالور(قلب یا دنبال کننده) جمع کردن به قربانی آسیب های جدی وارد می کند. قلب زدن برای مطالب نفرت پراکن دیگران نیز آسیب های مشابهی دارد. مطالعات نشان داده است که این نوع ارتباط هم به قربانی آسیب می زند و هم به شاهدین این رفتار. با کودکان خود راجع به تشخیص مصداق های آزار رسانی سایبری صحبت کنید مثل پست کردن یا ارسال مطالب شرم آور، تشویق آسیب زنی یا استفاده از فناوری دیجیتال برای طرد کردن کسی. نوجوانان را تشویق کنید تا وقتی نمونه ای از یک آزاررسانی سایبری را دیدند آن را با شما یا فرد بالغ دیگری در میان گذارند و همچنین مهم است که با فرزندان در باره مهربانی و جدیدت درگیر شدن در رفتارهای آزاررسان سایبری صحبت کنیم.

Why young brains are especially vulnerable to social media

7-            چگونه به فرزندانمان بگوییم خود را با کسی که در رسانه اجتماعی می بینند مقایسه نکنند؟

این یک ویژگی طبیعی در انسان است که آنچه را می بیند باور کند و همچنین طبیعی است که خود را با دیگران مقایسه کنیم. فضای آنلاین(برخط) باعث شده است تا بیش از حد در معرض این مقایسه ها باشیم. برای نوجوانان که عزت نفس آنان در حال رشد است در وضعیت مخاطره آمیزی قرار دارند. جوانان بخصوص دختران که از رسانه های اجتماعی برای مقایسه ظاهر افراد استفاده می کنند یا دنبال بازخورد گرفتن درباره عکس های شخصی خود هستند در معرض این خطر خواهند بود که تصویر بدنی ضعیفی از خود داشته باشند و یا به اختلال تغذیه و نشانگان افسردگی مبتلا گردند. کودکان را متوجه این موضوع کنید که افراد در اشتراک گذاشتن موضوعات مربوط به خود به صورت انتخابی عمل می کنند و از زندگی و ظاهر خود یک تصویر خوب ارائه می دهند و بسیاری از عکس ها و فیلم های آنان اصلاح شده است. با این وجود مردم حتی اگر از این ابزارها برای بهتر کردن تصویر ها و فیلم ها آگاه باشند باز هم غریزه اصلی آنان محتوایی که می بینند را درست و دقیق تصور می کند. لازم است که تفکر خودانگیخته جوانان و نوجوانان بازسازی شود و دائم به خود یادآور شوند آنچه که در فضای آنلاین می بینند همیشه واقعی نیست.

                8-            با تبعیض آنلاین چه باید کرد؟

اجتماعات آنلاین(برخط) انعکاس جهانی هستند که در آن زندگی می کنیم و متاسفانه شامل تبعیض، تعصب، کلام نفرت پراکن و آزار دهنده است. به کودکان بیاموزیم منتقد تبعیض نژادی باشند و تبعیض نژادی ساختاری آنلاین را تشخیص دهند. تحقیقات نشان داده است که افراد جوان که محتوای تبعیض آمیز نژادی را با دید منتقدانه ارزیابی می کنند هنگام رویارویی با تبعیض نژادی آنلاین از سلامت ذهنی بهتری برخوردار خواهند بود. هر نوجوان این شانس را دارد تا به دیگران کمک کند که با انتخاب هایشان در محیط آنلاین(برخط) در خود احساس برابری و ارزش داشته باشند.  

9-            چگونه می توان با خیالی آسوده راجع به سلامت روان صحبت کرد؟

سوال داشتن در باره سلامت روان امری طبیعی است. باید به نوجوانان یاد داد تا این پرسشها را از منابع آموزش دیده و معتبر کسب کنند. باید به آنان کمک کرد تا این پرسش را از خود بپرسند که آیا مطالبی را که به صورت آنلاین یاد می گیرند اثبات علمی دارد یا خیر. باید به آنها کمک کنیم که بدانند چرا قبل تصمیم گیری در خصوص موارد مرتبط با مراقبت های سلامت باید مدرک معتبر داشت.  

10-     چرا رسانه اجتماعی و جود دارد؟

نوجوانان باید بدانند که رسانه های جمعی برای کسب منفعت درست شده اند و با جمع آوری داده ها از کاربران منفعت می برند. با نوجوان خود در این باره صحبت کنید که این رسانه ها چگونه از مطالب کاربران و سایر فعالیت های آنان اطلاعات را جمع آوری و ذخیره می کنند. این داده ها با شرکت ها به اشتراک گذاشته می شوند به نحوی که حتی درک آن برای افراد بزرگسال هم دشوار خواهد بود. شرکت های سازنده رسانه های اجتماعی ویژگی هایی را توسعه داده اند مثل لایک کردن، پخش خودکار ویدئو و پیمایش بی پایان صفحه ها، تا کاربران را بیشتر درگیر خود کنند. این شرکت ها بر نیاز جوانان به ارتباط اجتماعی سرمایه گذاری می کنند. رسانه های اجتماعی به گونه ای طراحی شده اند که رفتارهای خاصی را برانگیزند یا تشویق کنند. درک جوانان از برخی از ویژگی های رسانه های اجتماعی گاهی به آنان کمک می کند که اطلاعات مفیدی کسب کنند اما در موارد دیگر برای سلامت روانشناختی آنان مخاطراتی را به همراه دارد.

سواد رسانه های اجتماعی چیزی نیست که با یک بار گفتگو حاصل شود و باید در کنار رشد رسانه ها و  رشد کودکان شامل مجموعه ای از مباحث باشد که به مرور زمان مطرح می شوند. هر از چندگاه باید درباره رسانه ها با نوجوانان صحبت کرد و مراقب بود تا مبادا سلامت فیزیکی و  روانشناختی آنان آسیب ببیند. بگذارید تا نوجوانان  بدانند اگر در مورد محتوایی که آنلاین می‌بیند نگرانی ای دارند یا درگیر استفاده بیش از حد از رسانه های اجتماعی هستند، می‌توانند در هر صورت از حمایت شما برخوردار باشند.